i demoni

gisteren een lang theaterseizoen mooi afgesloten met een bezoek aan i demoni, een uitvoerige toneelbewerking van de roman van dostojewski die de duitse regisseur peter stein vorig jaar met een groep italiaanse acteurs op zijn eigen landgoed in de buurt van rome heeft gemaakt. om elf uur 's ochtends kwam grigoreiev op, ging achter de piano zitten en begon te vertellen. zeven delen later, het was inmiddels half elf in de avond, stak diezelfde grigoreiev op een toneel vol doden nog even zijn hoofd om de hoek voor een 'dames en heren, nog een laatste woord'.

ik weet inmiddels wel na tantalus, odysseus en de tuin bij de appel hoe het is om aan zo'n enorm ding te werken en hoe een acteur zo'n marathonvoorstelling beleeft, maar als toeschouwer had ik dat nog nooit ervaren. ik vroeg me bij de appel wel eens af waarom al die mensen zo lang binnen willen zitten om een hele dag naar toneel te kijken, maar het is eigenlijk heel simpel. een verhaal dat aanstekelijk wordt verteld, wil je blijven volgen. en eenmaal over de helft begint er nog iets anders mee te spelen, dan wil je ook niet meer afhaken, omdat je de band met de voorstelling, het verhaal en de acteurs niet wilt verbreken vanwege een plotseling opkomende vermoeidheid, bijvoorbeeld door een teveel aan drank de vorige avond. of iets anders stompzinnigs. want dat doet er na een paar uur allemaal niet meer toe.

i demoni is een prachtige voorstelling, wie hem nog wil zien moet naar napels, ravenna of athene. new york is al maanden uitverkocht. daar kosten de kaarten overigens bijna tien keer zoveel als deze holland festival voorstelling in het transformatorhuis in amsterdam. dat merkwaardig genoeg slechts voor de helft was gevuld. wie spijt heeft i demoni te hebben gemist kan op de site van idemoni punt org de video's van de 'making of' bekijken.