erik de volder

the nice palace in amersfoort, schilderij op teerpapier van erik de volder, 1985

terug in de tijd. 1985, theater malpertuis in tielt, belgië. mijn eerste stappen op belgische bodem als werkende mens. erik de volder regisseert de duivel van neumann. kom eens kijken heeft hij gevraagd. ik ben er een paar weken gebleven. een paar maanden later vraag ik hem mij te helpen bij the nice palace in apeldoorn, een idioot project op het dak van centraal beheer verzekeringen. ik won er mijn eerste en enige theaterprijsje mee.

ik leerde erik kennen op de amsterdamse theaterschool, volgde als student zijn vormgevingsproject. het smaakte naar meer. we maakten een plan voor the nice palace in amersfoort, de geboorteplaats van mondriaan. het plan werd afgewezen. zoals al onze plannen in nederland werden afgewezen.

in 1987 vroeg hij me opnieuw naar gent te komen voor het vierauteursproject in het nieuwpoorttheater. maar eerst een week lang hersengymnastiek in een hotelletje in saint valery sur somme, noordfrankrijk, het project voorbereiden. het werd een week lang drinken, praten, dromen, huilen. erik tekende, ik schreef. nog meer drinken, elke dag uitgebreid vis eten, hele krabben, kreeften. hij leerde mij die eten. samen slapen in 1 bed. de mooiste werkweek ooit.

terug naar gent. aan de bar van het theater typte ik tussen de glazen bier de scenes uit. drie zinnen hier, drie zinnen daar. geen psychologie. muss du pissen oder scheissen. in de theaterzaal werkte de volder met zijn spelers aan kleur, beeld, dans, geluid. hoogst associatief. een mij totaal onbekende vorm. betoverend.
niet veel later liet hij me een stapel zakagenda’s zien. die had hij gevonden in een la van een kast bij de lommerd. aantekeningen van een zekere achiel de waele, duivenmelker uit de congosteeg in gent. we gingen er heen, de piepkleine huisjes stonden er leeg en vervallen bij, op het punt afgebroken te worden. klimmen over het hek. we doorzochten het huisje van de waele van boven tot onder. op zoek naar wat. we hoeven niks te vinden zegt erik. het ging om het zoeken. het bezoek was een project.

een paar weken later. erik haalt me op uit amsterdam. we rijden naar belgië via vlissingen, nemen de pont. dat is aangenamer. het was geen kwestie van a naar b te rijden. de reis zelf was een project. op een hotelkamer in vlissingen typte ik de zinnetjes van de waele uit: vandaag r. geschoten in haar mie. ik gaf de getypte velletjes aan erik. ik had de zinnetjes van achiel onder elkaar gezet. met schaar en lijm kun je knippen en plakken (een computer hadden we nog niet). zo kom je vanzelf van het een op het ander zeg ik. dat kan ik ook, zegt erik.

hij ging aan het werk, ik begon mijn eigen projecten. we verloren elkaar uit het oog. zag nog een paar voorstellingen van hem, in de brakke grond, in theater de vooruit in gent. kwam naar zijn tentoonstelling, de schilderijen van the nice palace in amersfoort hingen er ook tussen. volgde hem via internet. het best bewaarde geheim van gent. het ging hem goed. geen spat veranderd. twaalf jaar ouder dan ik maar een heel stuk jonger.

erik de volder, mijn docent, inspirator, gesprekspartner in crime, is dood. afgelopen zaterdag overleden in zijn slaap, zegt de krant. hij is als een gelukkig mens gestorven lees ik op internet. geen idee hoe je dat doet.


met de volder in gent, juni 1987