Mitten wir im Leben sind: De Keersmaeker & de cellosuites van Bach in Hasselt

Sinds lange tijd weer naar een dansvoorstelling geweest, die ik niet snel zal vergeten, Mitten wir im Leben sind van de Vlaamse choreografe Anne De Keersmaeker en de Franse cellist Jean-Guihen Queyras.  Ik moest er voor naar Hasselt, België, de paar Nederlandse voorstellingen waren eind vorig jaar en begin dit jaar in geen tijd uitverkocht en alleen in Hasselt waren gisteravond nog wat stoelen vrij.  

Queyras speelt de zes cello suites van Bach, gezeten op een krukje op een verder leeg en kaal toneel. Geen coulissen, geen achterdoek, een grijze balletvloer en wat gekleurde tape dat door De Keersmaeker samen met een van de andere dansers, bij wijze van changement voor elke suite op de vloer wordt geplakt. 

‘Op de suites van Bach wordt gedanst, Jules! Allemande, courante, sarabande, menuetto, bourree, gigue, het zijn dansen!’ Mijn celloleraar zei het een halve eeuw geleden al. Hij sprak me vaak bestraffend toe wanneer ik mij weer eens een weg door de eerste twee suites aan het zwoegen was. ‘Ik wil verdomme niet zien en niet horen dat het moeilijk is! Bach is simpel! Eenvoudig! Lichtvoetig!

Ik heb er zo’n vijftien jaar over gedaan om ze enigszins onder de knie te krijgen, dat wil zeggen, enkele delen uit de eerste twee suites, maar dan wel uit het hoofd. En op de verplichte, lichtvoetige manier. Aan de overige suites heb ik me nooit gewaagd, inmiddels ben ik de toon en vaardigheid allang weer kwijt. De moeilijkheidsgraad loopt op, met de gigue van de zesde suite als hoogtepunt, noten over alle drie de muzieksleutels, duimposities, onmogelijke vingerzettingen en een enorm gepuzzel met de op en afstreek. Jean-Guihen Queyras heeft daar natuurlijk allemaal geen last van, hij speelt zijn meermaals onderscheiden interpretatie van Bachs meesterwerk schijnbaar achteloos, eenvoudig, virtuoos, prachtig.

Er wordt veel solo gedanst, de eerste twee suites door een man, af en toe schuift iemand in, man of vrouw, dansen ze samen, om dan weer te verdwijnen. De derde suite, een hoogtepunt, is een schitterende dans van de tengere Marie Goudot, een prachtig mooie, fantastisch bewegende  danseres, sinds 2010 min of meer vaste kracht van Rosas, het gezelschap van De Keersmaeker.

Na de pauze neemt de interactie tussen cellist en dansers toe, vallen soms ineens stil, dagen elkaar uit, of lopen weg (die stiltes zijn prachtig). 

Midden in de vierde suite loopt de cellist van het toneel, we horen hem in de verte verder spelen, ergens op een gang in het enorme theater, flarden cellomuziek, terwijl op het toneel de danser(s) in stilte verder bewegen. 

Bij de zesde en laatste suite danst iedereen mee (drie mannen en twee vrouwen; Marie Goudot dus, en de Keersmaeker zelf) veel diagonale looplijnen, typisch De Keersemaeker, ik hou er wel van. Dansen, muziek maken. En spelen. Dat is alles. 

Mitten wir im Leben sind is een prachtige voorstelling. Als je de kans krijgt, want de meeste voorstellingen zijn uitverkocht, gaat dat zien. Een muzikale topavond van acht tot half elf, met een korte pauze.