De expositie Bacon en
toutes lettres in het Centre Pompidou lokte me al een tijd naar Parijs,
maar dat ging natuurlijk niet zomaar. Er wordt al maanden heftig gestaakt en
gedemonstreerd in Frankrijk. Treinen en metro’s rijden al weken niet, wegen
worden geblokkeerd. Volgens de Franse televisie leek het er op dat afgelopen zaterdagavond een voorlopig
akkoord werd bereikt tussen regering (haalt bakzeil) en de pensioenterroristen
(halen de volle winst binnen). Dreigen helpt, dat blijkt maar weer, net als de
boeren hier. Maar wanneer vervolgens de brandstofprijzen flink omhoog gaan om
al die fijne wensen en eisen te kunnen betalen is het land (opnieuw) te klein. Rare
jongens, die Fransen.
Maar Parijs is óók een geweldige stad, met prachtige musea en
schitterende exposities. Wordt dat een kwestie van jammer dan of laat ik me door die vermaledijde kutfransen niet op
mijn kop schijten, dat is de vraag. Ik ga voor het laatste, we zien wel.
op zondagmiddag zijn er ondanks de stakingen veel huurfietsen beschikbaar
Dus na een eerdere vergeefse poging om Parijs met de trein
te bereiken, afgelopen december, de trein reed zonder te stoppen Rotterdam voorbij,
de bestelde tickets bleken niets waard, is het afgelopen weekend met de auto
wel gelukt. Dwars door het centrum van Parijs, naar de parkeergarage van Centre
Pompidou. Het is even zoeken en kloten, het blijft tenslotte Frankrijk, maar
als die bestemming eenmaal is bereikt en de wachtrij voor het Pompidou zonder rellen
of wanordelijkheden is geslecht, ben ik zowaar precies op tijd: de expositie
van Francis Bacon is alleen toegankelijk met een timeslot ticket.
Centre Pompidou, januari 2020
Dacht ik. Want ondanks die extra maatregel is het zicht op het
werk van Bacon beperkt, het is domweg te druk. Misschien blijft het bezoek langer
dan voorzien, het tentoongestelde werk is het absoluut waard. Of blijkt er
naast de timeslot tickets nog een tweede circuit aan kaartjes te bestaan, er stond
een enorme rij voor de kassa, tot om de hoek van het gebouw.
Ik zag werk van Francis Bacon ergens in de jaren tachtig
voor het eerst ‘live’, in Londen, denk ik, weet het niet meer, waaronder Bacons
interpretatie van een schilderij van Velazquez van paus Innocent X. Dat
schilderij is niet te zien in Pompidou (de Velázquez variaties maakte Bacon in
de jaren ’50) maar ik kijk er thuis elke dag naar, het is een kleine afdruk, gekocht
bij de stichting van erven Francis Bacon. Ik heb er een gouden lijst omheen
laten maken, als knipoog naar de schilderijen van Bacon. De lijstenmaker was er
heel blij mee maar vond het verder tamelijk idioot, zo’n dure lijst voor een afdruk?
Study after Velázquez's portrait of pope Innocent X (afdruk, hangt thuis)
Ik vond het een goeie grap en kijk er elke dag met plezier naar. Al blijken de gouden lijsten waar de werken van Bacon in hangen een stuk soberder. Iets voor een volgende keer, de lijstenmaker ziet me graag komen.
Francis Bacon, Triptych august 1972
Centre Pompidou wist voor deze unieke tentoonstelling een
flink aantal schilderijen bijeen te verzamelen, ze zijn geschilderd tussen 1971
en 1992, het jaar van zijn dood. Ik heb maar een paar foto’s kunnen maken, het
was zoals gezegd erg druk. Bovendien zijn de schilderijen van Bacon door het
gebruik van pastel en spuitbus behoorlijk kwetsbaar, en uit voorzorg achter
glas gezet. Dat reflecteert enorm, overigens ook als je er naar kijkt, zonder
foto te maken.
Francis Bacon, Seated Figure (1974)
Hoe de enorme doeken belicht moeten worden zonder reflectie weet
ik ook niet, maar van de expositie in Londen herinner ik me de duistere zalen
waar de werken hingen, ze waren amper te zien, zo donker. Dat waren werken uit
de jaren ’40, ’50 en ’60, Man in Blue series, verschillende variaties van Velázquez
van Pope Innocent X, sowieso nogal donkere werken, minstens even kwetsbaar. Ik kan
me vaag herinneren dat Museum Boymans hier in Rotterdam ook een Man in Blue van
Bacon in de collectie heeft, maar dat is lang geleden dat ik die daar heb
gezien.
Francis Bacon, Study from the Human Body (1974)
Enfin, wie van het werk van Francis Bacon houdt moet naar
Parijs. Koop daar de catalogus, een prachtige uitgave met afbeeldingen van alle
geëxposeerde schilderijen, in heldere, goeie kleuren. Een mooie herinnering aan
een mooie tentoonstelling.
Een bezoek aan Centre Pompidou betekent ook een bezoek aan de opstelling van de vaste collectie, die verandert regelmatig, vooral die van de collectie hedendaagse
kunst.
Raymonde Arcier, Au nom du Père (1975-1976)
Georg Baselitz, Die Mädchen von Olme (1981)
Jackson Pollock, Number 26A, Black&White (1948)
Tony Cragg, Autoportrait (1981)
Asta Gröting, When My Mother Was Dying (2015)
En deze keer had ik het geluk dat er ruimte was gemaakt voor een selectie
uit hun verzameling Pop Art.
James Rosenquist, President Elect (1960-1961)
Claes Oldenburg, Ghost Drum Set (1972)
Roy Lichtenstein, Hot Dog (1964)
Peter Stämpfli, Gala (1965)
John DeAndrea, Couple (1971)
en verder
Ben (Vautier), mon envie d'etre le seul (1976)
Peter Klasen, Femme-objet (1967)
Haim Steinbach, exuberant relative #1 (1986)
Erik Boulatov, Gloire au PCUS (2003 -2005)
Jean-Paul Riopelle, Mitchikanabikong (1975)
Csaba Nemes, Foreseeable Consequences (2012)
Ed Ruscha, Industrial Strength Sleep (1989)
