donderdag 28 mei 2015

liebeskrank van mechanical duck

ze noemen het zelf ‘een genadeloze bewerking’ van franz schubert’s liederencyclus die schöne müllerin en daar is geen woord van gelogen. rucksichlos rammen de vier muzikanten van mechanical duck al bij het eerste lied (het zijn er twintig) alle klassieke schubertverwachtingen ongenadig en vakkundig de zaal uit.

een deel van het publiek nam onmiddellijk een sprint naar de uitgang. wie bleef maakte een uiterst merkwaardig en overdonderend jazzconcert mee, van bijna twee uur, uitgevoerd door vier steengoeie muzikanten.
je hoort in deze fenomenaal uitgevoerde eigenzinnige jazzversie van die schöne müllerin geen pianomuziek van schubert maar wel hoe ‘de pijn van het afgewezen worden’ klinkt: intens, hartstochtelijk, woedend.

overrompelend en bijzonder.

zanger charles hens, saxofonist jasper blom, folkert oosterbeek op hammond orgel en felix schlarmann op drums. gisteravond was hun première, ze staan deze zomer ook op de parade, zag ik. zie hun site mechanical duck.

dinsdag 26 mei 2015

the big easy in brienenoord



in brienenoord, rotterdam, onder de brug aldaar, zag ik gisteravond een paar jonge kunstenaars verslag doen van hun bezoek aan new orleans. volgens hun site was dat bezoek in het kader van een artist in residence programma, wat natuurlijk fantastisch is en bijkans jaloersmakend; wie wil nou niet een tijdje als kunstenaar in new orleans rondlopen. maar wat ze daar verder hebben gedaan, en hoe lang en waarom en hoezo, daar komt de bezoeker van hun muzikaal verslag the big easy niet achter. 

voor wie new orleans een beetje kent bood de tekst weinig nieuwe of verrassende inzichten of het moest zijn dat de kunstenaars, allemaal mooie, piepjonge en zo te zien heel lieve bleekblanke magere stadsjochies uit europa en één vrouw, zich nogal geïntimideerd voelden door de afroamerican scene van lower nine, een buurt in new orleans waar de gemiddelde toerist zich niet laat zien. dat pleit natuurlijk voor die jonge gasten maar de weetjes, indrukken en stoere verhalen waar ze mee komen is te mager voor een voorstelling van anderhalf uur op een lokatie waar verder niets mee gebeurt of wordt gedaan.

enfin, de makers en hun vijfkoppige boysband wisten in elk geval wat ze niet wilden; muziek maken zoals die klinkt in new orleans. en laat ik daar nou net voor gekomen zijn, gisteravond (gelokt door de titel). helaas. weinig blues uit the big easy, daar in brienenoord. behalve de uitloopmuziek. maar die kwam van een cd.





zondag 24 mei 2015

'king size' van marthaler in rotterdam

king size is een absurd en vooral komisch liedjesprogramma van chistopher marthaler uit 2013 en stond de afgelopen twee dagen in de rotterdamse schouwburg, een must see voor fans van deze zwitserse theaterregisseur. inmiddels wordt hij overladen met allerhande europese regieprijzen maar in nederland trekt zijn werk nog geen halve zaal, typisch. in duitsland staat dit stuk gewoon twee jaar op het repertoire en nota bene mèt de ondertitel ‘eine enharmonische verwechslung’ wat in ons land totaal onmogelijk zou zijn geweest wegens 'te moeilijk'.

niet dat die ondertitel er veel toe doet, het is een term uit de muziektheorie en heeft iets te maken met noten die hetzelfde klinken maar anders heten, bijvoorbeeld het verschil tussen een d met een fis (een dis, spreek uit: dies) en een e met een moll (een es). vast een typische marthalergrap om in de titel een zware theoretische verhandeling te suggereren terwijl die verwechslung in het stuk vooral verwijst naar de botsing van culturen in de mix van liederen van schumann naast liedjes van the jackson five en the kinks, om er een paar te noemen.

en king size slaat ongetwijfeld op het enorme zachte roze bed in het zachtroze reisdekor dat een (hotel?)kamer voorstelt, met allerhande opkomsten en afgangen via nissen en (kast)deuren waardoor de spelers een paar komische entree’s kunnen maken, voor de lichte toets en de betere humor. 
wat ontegenzeggelijk vanaf de eerste minuut van dit krankzinnige liedjesprogramma de bedoeling is.

in krap anderhalf uur (behoorlijk kort voor marthalers doen) komen zo’n tweeëntwintig liedjes en (klassieke) liederen langs, uitgevoerd door twee zangers, een pianist en een oude actrice van het theatergezelschap uit basel, zwitserland. met hun perfecte techniek, perfecte uitspraak, meesterlijke fysiek en gortdroge humor schakelen ze moeiteloos van een abbanummer dat als een klassiek concert wordt uitgevoerd, naar een schumannlied of iets anders klassieks, liggend in of onder het grote roze bed.

 

enfin, alles in deze voorstelling is top: de mooie noorse blonde zangeres met de prachtige naam tora augestad, de uiterst komische michael vd heide die een geweldig nummer maakt van een reeks onnozele songfestivalpasjes (onderwijl zingend: tut tut, tut tut, en wij zingen mee), de pianist die dit alles aan elkaar speelt en begeleidt, tot en met de 74 jarige poolse actrice nikola weisse die onverstoorbaar op en af loopt, idiote zinnen uitspreekt, spagetti uit haar handtasje eet en een heerlijk komisch nummer maakt van het uitvouwen van de muzieklessenaar waar, naar ze zelf vaststelt, ‘totnutoe nog geen noot op te lezen is geweest’.

een mooi begin van de operadagen in rotterdam, morgen naar een openluchtvoorstelling onder de brienenoord.  
(zie de site van het gezelschap voor veel betere foto's)
 

'de aanval op rotterdam' in de onderzeebootloods

in de gerenoveerde onderzeebootloods op heijplaat is tot eind oktober de tentoonstelling te zien van de strijd om rotterdam in de meidagen van 1940. op vijf grote schermen worden (beeld)verhalen verteld over de stad vóór, tijdens en nà het bombardement van 14 mei 1940.
de verhalen hebben titels als ‘de aanval op rotterdam’, ‘vliegveld waalhaven’ of ‘op het noordereiland’. de zeer verheldere uitleg van de situatie ter plekke, op beeld, door een historicus en een officier wordt afgewisseld met emotionele verhalen van ooggetuigen, overzichtelijke graphics en beroemde en minder bekende foto’s en filmbeelden.
 
daarnaast zijn op kleinere schermen nog meer verhalen te zien en te lezen van rotterdammers èn duitsers die de aanval meemaakten. dat we beide kanten van het verhaal te zien en te horen krijgen maakt deze tentoonstelling bijzonder.
 
verder staat er in de hal nog wat oorlogstuig opgesteld, een vitrine met nederlandse en duitse uniformen, de onvermijdelijke educatieve dienst heeft een hoekje en er is een engelse oorlogsfilm te zien waarin een squadron spitfires die verdoemde duitse heinkels naar de verdommenis schiet.

een zo’n heinkel bommenwerper hangt als een schaduw over de tentoonstelling in de verder verduisterde onderzeebootloods. of er behalve een schone en strakke buitenmuur en geverfde ramen en deuren ook veel aan het interieur van de prachtige loods is (weg)gerenoveerd is niet te zien, wie weet een volgende keer.

 

dinsdag 19 mei 2015

eliza gylkison in het witte paard


het witte paard in vreewijk, rotterdam, is een aangenaam podium voor singer songwriters. ik zag er eerder optredens van matt andersen en ray bonneville (die ons indertijd feliciteerde met de komst van gylkison: you gotta see that woman, she’s a star). de sfeer is goed en er is traditiegetrouw veel aandacht voor de muzikant van dienst dwz (bijna) iedereen houdt verrassend z’n mond als er gespeeld wordt, ik maak dat niet vaak mee. 

gylkison (64) is een amerikaanse singer songwriter uit austin, texas, en gisteravond voor het eerst in rotterdam (een vorig aangekondigd optreden ging drie jaar geleden niet door vanwege het failliet van het etablissement).
 
gylkison is in haar optreden heel persoonlijk, vertelt en zingt over haar twijfels en angsten, haar zorgen over de wereld waar haar kleinkinderen in moeten leven, de puinhoop die we er van maken. 
 
dat klinkt nogal zwaar op de hand maar dat is ze niet, integendeel, ze heeft er steeds een mooi en vaak geestig verhaal bij hoe en waar haar nummers tot stand zijn gekomen. vooral ’s nachts, heb ik begrepen. in elk geval wat haar laatste album nocturne diaries uit 2014 betreft, dat is gecoproduceerd door haar zoon. (eliza gylkison komt zelf ook uit een muzikale familie, haar vader terry gylkison heeft een aantal hits in de jaren vijftig en zestig op zijn naam staan, zie internet).
 
eliza gylkison is overigens de derde  austinite op rij die zich, waar ik bij ben, op het podium beklaagd over het almaar slechter wordende leefklimaat in austin. elke singer songwriter wil geloof ik in austin wonen en niet alleen vanwege het gunstige muziekklimaat; de hoofdstad van texas is een (naar amerikaanse begrippen) progressieve oase in deze verder zwaar conservatieve (maar wel heel mooie) staat van de vs. toch klagen al die artiesten allemaal dat austin voller en voller wordt en onherkenbaar dichtgebouwd. wat gylkison stimuleert daar een lied over te schrijven. dat doet ze al meer dan veertig jaar. en toch, dat ligt aan mij, had ik nooit eerder van haar gehoord.
 
de rest van het publiek in rotterdam wel, de lijst van verzoeknummers na de pauze was te lang om ze allemaal te honoreren; gylkison zit in de pauze op een stoeltje achterin de zaal en noteert alle verzoeken of turft het aantal voor hetzelfde nummer, zo bepaalt het publiek min of meer de setlist na de pauze. en zo houdt ze de optredens ook voor haarzelf spannend (ze doet er geloof ik zo’n honderdvijftig per jaar). 
 
hoe dat gaat in zalen waar het publiek haar werk niet goed kent weet ik niet, maar in vreewijk was het het meest spannende deel van de avond. ook voor gitarist jim henry, die gylkison begeleidt en af en toe een (verzoek)nummer voor het eerst hoorde langskomen. dat is henry overigens wel toevertrouwd. de man is behalve multi-intrumentalist en rasmuzikant en zwijgende gitarist-die-perfect-zijn-ding-doet ook een goeie improvisator (zie ook zijn eigen site: jimhenry dot net).
 
bij de laatste verzoeknummers speelde, ook op verzoek, iemand uit het publiek zeer verdienstelijk mee, op de mandolin van henry. die hanteerde de electrische gitaar, lekker ouderwets met veel echo en vibrato, met behulp van zo'n tailpiece, het klonk allemaal prima. 
 
 
blij dat ik het live heb meegemaakt, eliza gylkison is een aanrader als je van country folk houdt.
als je haar naam ergens tegenkomt, ga erheen, je hebt een mooie avond.


maandag 18 mei 2015

cw stoneking in paradiso

een paar jaar terug hoorde ik I heard the marchin of the drum langskomen op de bluesradiozender die thuis altijd aanstaat en dacht een stokoude zwarte muzikant uit new orleans te horen zingen, met een troep lekker rommelig spelende blazers daar achter- typisch voor de straatblues uit new orleans, waar ik toen net was geweest. wie was die oude mij onbekende zwarte bluesmuzikant uit new orleans met die intrigerende krakende stem?
 
na die vraag een paar jaar onbeantwoord te hebben gelaten kwam ik daar onlangs achter (het voordeel van geen theatermarathons meer schrijven laat staan erin meespelen is de enorme ruimte die ontstaat voor iets anders). ik was op zoek naar die typische new orleans blues voor mijn afspeellijst op spotify- maar cw stoneking doet aan die shit niet mee, hij maakt en beheert zijn muziek via zijn eigen label king hokum records.
en hij is natuurlijk geen oude zwarte bluesmuzikant maar een blanke australiër van net veertig en een oude bekende in het bluescircuit, prijzen gewonnen, op lowlands gestaan, radio, tv, ik had het allemaal gemist. de muziek die in 2009 mijn aandacht had getrokken was van zijn vierde album, jungle blues. en die aantrekkelijk rommelig klinkende trombone, trompet en tuba waren de blazers van zijn primitive horn orchestra (op de vraag van een vpro-interviewer waar die naam vandaan komt zei stoneking: ‘omdat het er eigenlijk minstens veertig moeten zijn ofzo, en ik heb er maar drie’(zie YouTube)).  
nu, een paar jaar en een nieuw album verder (gon boogaloo – uit 2014) was cw stoneking opnieuw in nederland. ik zag hem voor het eerst, gisteravond in paradiso amsterdam. met een drummer en een bassist maar ah! zonder primitive horn orchestra. de blazers van toen, die een flink aandeel hadden in het typische new orleans geluid van jungle blues zijn vervangen door twee zingende zusjes.

 
 
niks mis met die meiden, frisse mooie jonge onbevangen swingende dochters van een australische rockgitarist, heb ik me laten vertellen. maar wat mij betreft te licht en te lief voor de intrigerende eigenzinnige dwarse energieke rommelige aparte bluesstijl van cw stoneking.
of ik wil graag iets horen waar stoneking allang op uitgekeken is, hij speelt tenslotte ook geen banjo meer.

en ik moet ook niet zeiken, het was een mooi optreden, de rauwe typische stem is gebleven, de nieuwe nummers aanstekelijk swingend, pure high school rock ’n roll (ja, zo klonk het). verder veel dwarse blues met een na-klap in het ritme, hoe zeg je dat? niet de geijkte blues maatvoering maar altijd met net een slag ervòòr of ernà, dat maakt zijn muziek zo apart aantrekkelijk. de akoestische nummers waren prachtig (vooral jailhouse blues, de toegift, een verrassende meezinger).
 
het was de moeite waard, de live kennismaking met deze bijzondere bluesmuzikant die naast alle nieuwe ontwikkelingen in zijn jungle blues repertoire vooralsnog vasthoudt aan zijn typische verschijning; de schedel strak in de pommenade en geheel gekleed in het wit. gisteravond iets minder smetteloos dan anders vanwege een kleine hoofdwond, hij zei niet waar hij die had opgelopen, misschien iets teveel voodoo. 
 

zondag 3 mei 2015

moulin blues in ospel


het moulinblues festivalterrein in ospel
 
een bluesmarathon van 14 uur en me geen moment verveeld, het was geweldig afgelopen zaterdag op het moulinblues festival in het limburgse ospel. ik ging er heen voor matt andersen die daar zijn europese tour afsloot samen met the mellotones die speciaal voor dit concert uit halifax, nb, canada waren ingevlogen. matt en de jonge jongens van de band kennen elkaar goed, spelen regelmatig samen op diverse bluesfestivals in canada en nu dus voor het eerst in nederland. ik wilde de kans om ze samen live mee te maken uiteraard niet missen.

          
                                   matt andersen en the mellotones bouwen hun set op


de organisatie had matt andersen en the mellotones als afsluitende act geprogrammeerd, een bijzondere keuze, want niet erg voordehand liggend op een bluesfestival waar ook selwyn birchwood, mr sipp en kent burnside optreden

mr sipp - 'the Mississippi blues child' op het hoofdpodium
 
 
 kent burnside (geflankeerd door jj holiday en jimmie wood in roze pak)
 
dat zijn stuk voor stuk absolute topacts in het blues circuit. de een nog talentvoller, swingender en overrompelender dan de ander, echt geweldig om hun muziek live te leren kennen en mee te maken. vooral genoten van selwyn birchwood, een zeer talentvolle meesterlijke gitarist, wat kan die man spelen. ongelofelijk goed (je zou hem eerder op northsea jazz verwachten dan in het middagprogramma van een bluesfestival (maar misschien had ie ’s avonds al iets anders te doen)).

eerder op de dag hadden hat fitz en zijn vrouw cara robinson (wat een stem en vooral, wat een vrouw..) al veel indruk gemaakt bij hun twee optredens in de kleine tent op het festivalterrein.

                                        ('here they are: cara robinson' (check hun hit 'power')

en toen, rond middernacht, was het tijd voor de tien jonge canadezen uit new brunswick. In tegenstelling tot wat matt gewoon is begon het concert stroef. met (au!) veel te schel (au! au!) te hard piepend en krakend ontzettend slecht geluid. merkwaardig dat zo’n ingewikkelde bezetting zonder serieuze soundcheck wordt voorbereid (vier blazers, versterkte akoustische gitaar van matt andersen en een mega-stemgeluid dat niet elke microfoon kan verwerken). gaandeweg werd het geluid goddank iets beter.


de diehard bluesfans van het eerste uur (grijze baard, dito paardenstaart, gekleed in zwart leer, zware shag of sigaar in het door het leven getekende hoofd) waren toen allang teleurgesteld afgehaakt. hey, play the blues, man!
                                          grote videoschermen aan weerzijden van het podium

de negen muzikanten van the mellotones en matt andersen spelen wel degelijk de blues. maar door de liedjesvorm klinkt het wel iets braver en in elk geval een stuk minder gruizig dan de blues van bijvoorbeeld kent burnside of mr sipp. die neemt tijdens een lange gitaarsolo een bad in het publiek, groet de fans, schudt handen (zonder zijn gitaarspel te onderbreken) verdwijnt volledig uit beeld tussen de honderden toeschouwers terwijl hij ondertussen vrolijk doorspeelt. met een voorspelbare ontlading als mr sipp (pseudoniem voor de piepjonge zeer talentvolle castro coleman) uiteindelijk weer op het podium verschijnt en daar met veel energie in nog eens tien minuten naar een nieuwe onvoorziene climax speelt. of de bijkans kolkende blues van burnside en zijn gelegenheidsband, dat is andere blues dan de ‘eerlijke’ meer akoestische blues die matt andersen in zijn relatief korte nummers te bieden heeft.
hoewel band en solist na een uur hoor- en zichtbaar beter op elkaar raakten ingespeeld. toen werden de nummers allengs uitgebreid met solo’s en welkome bluesvariaties. hoedanook, het laatste deel van hun optreden was grandioos prachtig, een hele  mooie versie van so gone now, met scheurende saxofoon, devils bride met de stem van andersen op orkaankracht en een lekker vol en vet mellotonesgeluid (vooral gekenmerkt door de vier blazers en het hammondorgel), puur genieten.     


 
om iets over half twee vannacht sloot matt andersen het concert af met een prachtige toegift, een ontroerend mooie versie van with a little help from my friends. dat lennon-mcCartney nummer staat al lang op het repertoire van andersen & the mellotones maar ik ben heel dankbaar en blij die nu live te hebben meegemaakt. een mooi afscheid, hoop hem snel weer aan het werk te horen. wellicht op het harvestbluesfestival in fredericton, new brunswick, canada. als het me lukt daar bij te zijn, wie weet. anders een andere keer.
                                         kamperen tussen de caravans van bejaarde bluesfans